Zegar w układzie kontrolnym gramofonu strojony jest ręcznie do dokładności +/- 20 części na miliard. Kontrola obrotów jest zadziwiająco szybka, sercem układu jest procesor działający z prędkością 40 MIPS. Talerz nie jest napędzany, jest kontrolowany. Jego prędkość jest utrzymywana a nie regulowana. Taka dokładność nie jest spotykana wśród gramofonów tego przedziału cenowego.

Lloyd podsumowuje: „To właśnie system kontroli obrotów, zwłaszcza opracowane na jego potrzeby oprogramowanie, jest odpowiedzialny za zmniejszenie poziomu szumu. Dotyczy to również silnika. Sposób kontroli silnika odpowiada za generowane przez niego szumy.” Nowy gramofon Monaco jest naprawdę dużo cichszy od – już bardzo cichego – Monaco 1.5 [Jak jest cichy? Po usłyszeniu wersji 1.5, Marc Mickelson nazwał go ‘najlepszym gramofonem, jaki słyszałem.’]. Lloyd Alvin podkreśla zawsze, że związane z niestabilnością obrotów zniekształcenia wow and fluter każdego gramofonu GPA są niemierzalne za pomocą metod zalecanych do ich pomiaru przez normę DIN. Zbliżyłem ucho do kręcącego się talerza i nic. Nada. Zilch. Nie usłyszałem literalnie niczego. Usłuchałem gramofon [dwa punkty na plincie i między stopkami] za pomocą dobrej klasy lekarskiego stetoskopu Littman Classic III: wersja 2.0 była dużo cichsza od 1.5. Słyszałem jedynie cichy szmer niskiej częstotliwości.

Nowa wersja Monaco oferuje niższy poziom szumu i większą dokładność obrotów. Imponujące. Ale, co to naprawdę znaczy? Skoro nie byłem w stanie zauważyć nierówności obrotów słuchając Monaco 1.5, jaką różnicę do brzmienia wprowadzi większa dokładność? Moim zdaniem, dla analogowego systemu gramofon jest jak zegar: określa czas, według którego źródłowy sygnał powoływany jest do życia, i według którego dalej istnienie. Jeżeli igła odczytuje sygnał z płyty obracającej się z inną prędkością niż 33 1/3 obrotu na minutę, żaden następny element systemu tego nie poprawi. Lloyd Alvin przypomina: „Amplituda fali sygnału muzycznego wynika z działania wkładki, ale jej częstotliwość – czynnik czasu współtworzący falę – wynika z działania gramofonu”. Zanim rozważymy jakikolwiek inny element systemu: kto potrafi kontrolować czas – rządzi źródłem sygnału. A kto rządzi źródłem, ma u stóp cały winylowy wszechświat.

Słuchałem obu gramofonów Monaco, 1.5 i 2.0, z ramionami Tri-Planar Mk VII i Kuzma 4Point oraz wkładkami Lyra Etna i Benz LP S. Zamiana stabilnego i dokładnego gramofonu Monaco 1.5 na nową wersję 2.0 jest przeżyciem, które trudno opisać słowami. Nie mogłem uwierzyć, że taka zmiana brzmienia jest w ogóle możliwa. Jak to możliwe? Przecież żaden inny element systemu nie uległ zmianie. Zmieniłem jedynie gramofon. Nie zastosowałem nowych kabli, wzmacniaczy, paneli akustycznych czy bardziej wydajnych kolumn o bardziej przyjaznej impedancji. Brzmienie Monaco 2.0 przekracza granice dokładności osiągając nowy poziom sonicznego realizmu, który – jak mi się wcześniej wydawało – nie jest możliwy do osiągnięcia w moim systemie.

Zacznijmy od ósmej symfonii Szostakowicza [Previn/LSO, EMI ASD 2917]. Najczarniejsze dni oblężenia Stalingradu w 1943. Tragizm oblężonego miasta i jego mieszkańców pozbawionych jakiejkolwiek nadziei. W pierwszej części wysokie tony smyczków piszczą wręcz przeraźliwie na tle zbudowanym z dudniących basów. Efektem jest przerażająca kakofonia obejmująca pełne pasmo częstotliwości. Siedziałem ufiksowany na obrazie całej orkiestry układającym się przede mną w wyraźnych warstwach. Rozpoznawałem wyraźnie każdą sekcję, każdy rząd. Nie sądziłem, że moje kolumny, Wilson Alexia, mogą zejść tak nisko z taką dokładnością i barwą. Pisząc o gramofonach, nie używamy zwykle terminu kontrola, ale sygnał z Monaco 2.0, który słyszałem dzięki pracy kolumn charakteryzuje wyjątkowa kontrola dynamiki. Najbardziej zaskakującym elementem odtworzenia tego skomplikowanego nagrania jest utrzymanie pełnej integralności symultanicznych linii i fraz każdej z grup instrumentów. Oddanie tempa, skoków głośności i pełni detali daje fenomenalnie koherentną tkaninę dźwiękową. Dopiero Monaco 2.0 sprawiło, że wreszcie dotarły do mnie założenia interpretacji Previna.

Brakuje mi nawet słów aby opisać wrażenia towarzyszące odsłuchom Monaco 2.0. Im bliżej jesteś muzyki na żywo, tym mnie słów do wykorzystania zostaje w słowniku. Szczególne wrażenie zrobiły na mnie rozmiary sceny dźwiękowej, pogłębienie basu i wypełnienie barwy połączone [w końcu!] z poczuciem prawdziwej dynamiki.
Poziom dźwiękowego realizmu nie przestawał mnie zaskakiwać. Czułem to, na przykład, po położeniu na talerz płyty This One’s For Blanton [Pablo/Analogue Produktions APJ 015], na której Duke Ellington i Ray Brown składają hołd dawnemu basiście Ellingtona, Jimmiemu Blantonowi. Kontrabas i fortepian brzmiały w sposób, którego nigdy wcześniej nie doświadczyłem podczas słuchania winyli. Każdy muzyk miał swoje miejsce na scenie a rozmiary instrumentów były oczywiste dla moich oczu. Zarówno partie wspólne jak i solowe były zarazem subtelne i dynamiczne. Każdy z instrumentów pokazywał pełną paletę swych tonów w całym zakresie pasma. Kiedy Ellington grał drugą część ‘Fragmented Suite fo Piano and Bass’, wreszcie zobaczyłem, czy raczej usłyszałem, jak najniższe struny fortepianu interferują z ramą instrumentu. Jeżeli uważasz, że jazzowy fortepian nie jest wystarczająco dynamiczny, posłuchaj Ellingtona uderzającego w klawisze. Jest w tym wyraźny atak, solidne dźwięki wręcz wyskakują z kolumn. Każde z uderzeń ma własną dynamikę a zakres całości zdaje się rozszerzać w obu kierunkach. Detale brzmienia były wręcz fizycznie odczuwalne. Przeplatanie brzmień, drżenia strun, dotyk instrumentu dłonią – wszystko to widać jak na dłoni. W życiu nie słyszałem brzmienia bliższego żywemu koncertowi. Zanurzyłem się w muzyce, którą Monaco 2.0 wprowadzało wprost do mojego układu limbicznego.

Monaco 2.0 to bardzo ważna konstrukcja. Demonstruje bowiem jak nowoczesna technologia połączona z możliwościami współczesnego oprogramowania mogą wpływać na poprawę brzmienia systemów analogowych. Jest ważna, bo pokazuje, że obniżenie poziomu szumów własnych gramofonu połączone z większą dokładnością obrotów prowadzi do zwiększenia poziomu realizmu odtwarzanej muzyki. Lloyd Alvin ma rację. Ten gramofon jest inny. Określa on bowiem poziom dzisiejszych możliwości odtwarzania winyli. Mówi się, że nadmierna dokładność nie jest potrzebna ponieważ stare płyty są zbyt niedokładne. Monaco 2.0 wprost miażdży te teorie.