Cóż za wspaniałe powitanie w domu! Dziękuję Ci, MU2. Pierwsze doświadczenie odsłuchowe było absolutnie poruszające, zwłaszcza przy nagraniu Six Bagatelles for Wind Quartet Ligetiego. Jednak prawdziwą magię dostrzegłem, gdy przeszedłem do innej muzycznej podróży – interesującej aranżacji suity z Romea i Julii Prokofiewa na skrzypce i fortepian (Lana Trotovsek i Maria Canyigueral; plik FLAC 16/44,1, SOMM SOMMCD 0671).

W tym nagraniu scena dźwiękowa była imponująco rozległa, znacznie wykraczając poza fizyczne granice mojego pokoju odsłuchowego. Skrzypce rozbrzmiewały z lewej strony, blisko i intymnie, podczas gdy fortepian brzmiał z prawej strony, odrobinę bardziej w tle. Oba instrumenty były zanurzone w przestrzeni o ciepłej akustyce, która subtelnie podkreślała ich naturalny charakter, bez nadmiaru pogłosu czy przytłaczania. Były obecne, pełne ciała i miały doskonały balans tonalny. MU2 pokazał tutaj swój potencjał – nie gubił żadnych subtelnych detali, zarówno w rozmieszczeniu instrumentów, jak i w oddaniu akustyki nagrania.

W międzyczasie Roon zakończył skanowanie całej mojej kolekcji muzyki, liczącej aż 35 TB, co otworzyło drzwi do kolejnych eksploracji. Właśnie niedawno miałem okazję usłyszeć VI Symfonię Mahlera na żywo w Carnegie Hall, w wykonaniu Simona Rattle’a i Orkiestry Symfonicznej Radia Bawarskiego. Przeszukując moją bibliotekę i Qobuz, natrafiłem na świeże nagranie tego samego dzieła, wykonane w 2024 roku (FLAC 24/96, Qobuz) przez tego samego dyrygenta i orkiestrę. Nie mogłem się doczekać, by porównać wrażenia z koncertu z tym, co zaoferuje MU2.

Dźwięk był wyraźnie mniej dynamiczny, a utrata subtelnych wewnętrznych detali okazała się rozczarowująca, szczególnie w pizzicatach, stukotach i akcentach col legno, którymi Mahler maluje brzmienie smyczków. Nie winiłbym za to ani MU2, ani KEF-ów, ani wzmacniaczy Benchmark – przynajmniej mam taką nadzieję. Wszystko wskazywało na nagranie. Oszczędzę Wam szczegółów moich poszukiwań, ale wykonanie Filharmoników Berlińskich z 2020 roku pod batutą Kirilla Petrenki (24/96 FLAC, Qobuz) rozwiało wszelkie wątpliwości. Ta interpretacja oferuje bliższą, bardziej dynamiczną i szczegółową prezentację orkiestry, a gdy odważnie sięgnąłem po potencjometr głośności, wywołała we mnie te same emocje i dreszcze, które pamiętam z sali koncertowej. Nie twierdzę, że to było dokładnie to samo, ale było wspaniale. Od aksamitnych tonów skrzypiec w Andante moderato, przez pełnię faktur niższych smyczków (szczególnie w Scherzo), po miażdżące uderzenia i monumentalne kulminacje w Finale – aż do wstrząsającego zakończenia – słychać i czuć wszystko. MU2 potrafi przekazać te emocje i dreszcze, jeśli tylko są obecne w nagraniu.

Głębokie zanurzenie się Roberta Bairda w „Tom Waits's Island Records Reis- sues” było dla mnie ostrym przypomnieniem muzyki, której słuchałem dekady temu, zanim wtuliłem się w moją klasyczną niszę. W szczególności uderzyło mnie stwierdzenie, że „ani Swordfishtrombones (nagrany przez Biffa Dawesa i Tima Boyle'a), ani Rain Dogs (nagrany przez Roberta Musso) nie miały poważnych, oczywistych wad dźwiękowych”, ponieważ są to jedyne dwa albumy Toma Waitsa, które znałem i kochałem. Płyty te zostały nagrane przy użyciu DMM (Direct Metal Mastering), a co za tym idzie, niewiele można było zyskać dzięki remasteringowi, z wyjątkiem, być może, niewielkiego wzrostu poziomu. A jednak: Porównując te nowe wersje w 24/96 PCM (pochodzące z nowych lakierowanych masterów Alexa Abrasha) z moimi oryginalnymi ripami CD lub nowszymi reedycjami DSD, różnica jest uderzająca. Niezależnie od tego, jaki wzrost poziomu dźwięku udało się osiągnąć, nie przełożyło się to na odczuwalną głośność. MU2 ujawnił raczej, że nowe wydanie ma mniej szumów w tle. Głos Waitsa jest szorstki, ale wyraźniej ludzki. Instrumenty są mniej dmuchane, z bardziej naturalną barwą, a wszystkie są również lepiej zarysowane.

Przejdę teraz do kolejnego nagrania, które zostało odrestaurowane i zremasterowane – tym razem z niepublikowanych wcześniej wykonań na żywo. Prezentuje ono dwa utwory Reinberta de Leeuwa, znanego mi dotąd głównie jako dyrygent, zarejestrowane podczas koncertów Netherlands Radio Philharmonic Orchestra (w skrócie RFO) w Concertgebouw w Amsterdamie.

Pierwszy z nich, „Abschied” (Pożegnanie), ukończony w 1973 roku, powstał w atmosferze twórczych rozterek de Leeuwa, który wątpił w znaczenie swojej pracy. W tym nagraniu utwór wykonany został pod batutą Edo de Waarta w 2017 roku. Kolejne dzieło orkiestrowe kompozytora, „Der nächtliche Wanderer” (Nocny wędrowiec), powstało dopiero czterdzieści lat później, w 2013 roku, i zostało zaprezentowane w triumfalnym wykonaniu pod dyrekcją samego de Leeuwa w tym samym roku, również w 2017.

Te niezwykłe kompozycje, wskrzeszone dzięki pracy Berta van der Wolfa i Oude Avenhuisa, zostały wydane przez Challenge Classics (DSD64 download, Challenge 72957) i entuzjastycznie zrecenzowane przez JVS na początku tego roku. Jego uwagi na temat muzyki są niezwykle celne i w pełni zasłużone.

Ale będę kontynuował. Ta orkiestrowa prezentacja, odtworzona z mojego NAS-a za pośrednictwem MU2, a następnie przekazana przez moje wzmacniacze i głośniki, brzmi tak świeżo, jakby powstała dziś. Na tym nagraniu RFO w Concertgebouw wydaje się mieć cięższe brzmienie niż RPO, co doskonale współgra z dramatyzmem tej muzyki. Co więcej, choć utwory te zostały zarejestrowane wiele lat temu, ich przestronna i szczegółowa prezentacja, wzbogacona hojną akustyką tej historycznej sali, zachwyca swoją głębią.

Muzyka pulsuje potężnymi, rozległymi emocjami i w pełni rozwija swój potencjał – a wręcz wymaga – odtwarzania na wysokim poziomie głośności, by umożliwić pełne zanurzenie się w jej bogactwo. To doświadczenie słuchowe wzmacnia moje uznanie dla przejrzystości i uczciwości MU2. Jeśli moje opisy wpływu MU2 na odbiór tych nagrań wydają się stonowane, niech nie zostaną odebrane jako brak entuzjazmu. Wręcz przeciwnie – uważam, że idealny system odtwarzania nie powinien ani dodawać, ani odejmować niczego od oryginalnego źródła. Oczywiście, nie upieram się przy tej opinii i szanuję inne podejścia.

Najlepszym wyrazem mojego uznania dla MU2 jest radość, jaką czerpię ze słuchania tego, co uchwycono w nagraniach. Bycie poruszonym i podekscytowanym samą muzyką to dla mnie esencja audiofilskiego doświadczenia. MU2 spełnia te oczekiwania.

Z wszystkich tych doświadczeń wyniosłem przede wszystkim uznanie dla przejrzystości i wierności, jakie oferuje MU2. Jeśli moje opisy wpływu tego urządzenia na reprodukcję wspomnianych nagrań wydają się mniej wylewne, niech to nie zostanie odebrane jako brak entuzjazmu. Przeciwnie – wierzę, że idealny system odtwarzania powinien być przezroczysty wobec źródła, nie dodając ani nie ujmując niczego z jego treści. Jednocześnie rozumiem i szanuję tych, którzy mają inne podejście do tego zagadnienia.

Najlepszym wyrazem mojej satysfakcji jest czysta radość płynąca ze słuchania, ekscytacja i wzruszenie samą muzyką, która została uchwycona w nagraniach. Pod tym względem MU2 spełnia moje oczekiwania w pełni.

Bogactwo możliwości

Przez większość czasu korzystania z Grimm MU2 używałem go w najbardziej oczywisty sposób – jako źródła zintegrowanego z Roonem, sterowanego z mojego iPada. Dźwięk trafiał do wzmacniaczy mocy i głośników za pośrednictwem zbalansowanych (XLR) wyjść analogowych. Ale to tylko część potencjału tego urządzenia.

Pomimo wcześniejszej uwagi, że odtwarzacz wyposażony w tak wyrafinowany przetwornik DAC nie wymaga wyjść cyfrowych, MU2 oferuje jedno – w postaci złącza Ethernet. Roon, jak zawsze, wykrywa wszystkie kompatybilne urządzenia audio w sieci, a ja byłem zaskoczony, jak wiele z nich zostało rozpoznanych. Wśród nich znalazły się moje głośniki KEF LS60 Wireless, podłączone do domowej sieci zarówno kablem CAT6, jak i przez Wi-Fi. Wystarczyło jedno kliknięcie, aby MU2 przekierował strumień dźwięku bezpośrednio do LS60, które w tej roli okazały się niezwykle przyjemnym i zaskakująco wszechstronnym urządzeniem stereo w ekosystemie Roona.

Odkryłem również, że MU2 może służyć jako punkt końcowy dla Roon Core działającego na innym urządzeniu, w moim przypadku na głównym serwerze muzycznym opartym na komputerze PC. Teoretycznie nie powinno być żadnych różnic w jakości dźwięku między tymi dwoma konfiguracjami – i rzeczywiście, żadnych różnic nie zaobserwowałem. Sam proces działania Roona pozostaje identyczny, a w obu przypadkach muzyka była odtwarzana za pośrednictwem przetwornika cyfrowo-analogowego w MU2. Nie jestem pewien, czy to rozwiązanie okaże się szczególnie praktyczne, ale z pewnością jest intrygujące.

Mówiąc bardziej praktycznie, mogłem przesyłać zarówno sygnał analogowy, jak i cyfrowy z mojego Hapi II, korzystając z wyjść XLR i AES3, a także z Oppo 103, za pomocą wyjść RCA. Taka konfiguracja umożliwiła mi przeprowadzenie kilku porównań, które starannie zrealizowałem. Oto ich wyniki:

1. Hapi II przez AES3 do MU2 vs MU2 z źródłami Roon
   Dźwięk był niemal identyczny. W rzeczywistości nie jestem przekonany, że jakiekolwiek subtelne różnice, które mogłem usłyszeć lub tylko wydawało mi się, że usłyszałem, były rzeczywiste. Obie ścieżki wykorzystywały przetwornik cyfrowo-analogowy MU2 Major, regulację głośności oraz stopień wyjściowy.

2. Hapi II przez analogowe XLR do MU2 vs MU2 z źródłami Roon
   W tym przypadku oba tory korzystały z różnych przetworników cyfrowo-analogowych. Po dłuższym słuchaniu dostrzegłem pewne konsekwentne różnice, choć trudno wskazać jednoznacznego zwycięzcę. DAC Hapi oferował większe poczucie szczegółowości wewnętrznej, natomiast DAC MU2 wyróżniał się bardziej zaokrągloną, choć nie stłumioną, górą pasma – szczególnie w głosach i wyższych partiach smyczków.

3. Hapi II przez analogowe XLR do końcówki mocy vs MU2 do końcówki mocy z źródłami Roon
   W tej konfiguracji oba źródła były podłączone bezpośrednio do wzmacniacza mocy. Wyniki były podobne do powyższych, z zauważalnymi, ale subtelnymi różnicami w charakterze dźwięku obu DAC-ów.

4. Oppo 103 przez S/PDIF do MU2 vs Oppo 103 przez analogowe RCA
   Na koniec przeprowadziłem prosty test. Połączenie cyfrowe, które wykorzystywało cyfrowy filtr i przetwornik cyfrowo-analogowy MU2, pozwoliło niemal każdej płycie zabrzmieć lepiej niż przy użyciu analogowego wyjścia z Oppo. Różnica przypominała tę, którą wcześniej zauważyłem w zremasterowanych nagraniach Toma Waitsa – większa klarowność i precyzja na korzyść ścieżki cyfrowej.

Podsumownie

Grimm MU2 to prawdziwy strzał w dziesiątkę. Stanowi perfekcyjne połączenie najnowocześniejszego przetwarzania cyfrowego i konwersji cyfrowo-analogowej z wbudowanym Roon Core, a także wyjątkowo przejrzystej regulacji głośności i selektora wejść/wyjść. To idealny kandydat na centralny element wyrafinowanego systemu stereo, w którym streaming i odtwarzanie plików odgrywają kluczową rolę, ale gdzie inne źródła – zarówno analogowe, jak i cyfrowe – są obsługiwane bez najmniejszych kompromisów.

Choć MU2 nie należy do najtańszych urządzeń, jego dźwiękowa doskonałość i wzorowa ergonomia w pełni uzasadniają inwestycję. Jest to sprzęt godny współpracy z najlepszymi wzmacniaczami, kolumnami i najbardziej wymagającymi melomanami.