AudioStream 10/2013
Steven Plaskin
Wprowadzenie – Targi Rocky Mountain Audio Fest 2013
Przetwornik Wysokich Częstotliwości (HFT) i Equalizer Częstotliwościowy (FEQ), firmy Synergistic Research, to dwa nowe produkty zaprezentowane ostatnio na imprezie Rocky Mountain Audio Fest, w Denver. Synergistic Research zdecydował się na niezbyt subtelny krok, umieszczając przenośny radioodtwarzacz Bose Wave Radio na podstawie Tranquility Base, aby zaprezentować te dwa nowe produkty.
Ted Denney III, główny projektant Synergistic Research, chciał uniknąć zamieszania, jakie mogłoby powstać, przy wykorzystaniu systemu high-end audio do testów. Ted uważał, że jeśli nowe produkty są w stanie wpłynąć na dźwięk tak prostego urządzenia, jak Bose Wave Radio, prawdziwy system high-end audio wyniesie jeszcze większe korzyści z ich zastosowania.
Moje pierwotne intencje dotyczące wykorzystania tych produktów, mieściły się w domenie komputerowego audio. Jednak jak się okazało, urządzenia HFT i FEQ można wykorzystać w znacznie szerszej perspektywie i wszystkie systemy audio, bez względu na specyfikę, mogą czerpać korzyść z ich zastosowania. Uważam, że te nowe produkty są tak istotne jeśli chodzi o ich działanie, że powinienem podzielić się wszystkimi swoimi doświadczeniami jakie zebrałem podczas testu, z czytelnikami AudioStream. Proszę więc wybaczyć mi odniesienia do komputerowego audio, kiedy będę opisywał przetworniki HFT i equalizer FEQ.
Przetworniki Wysokich Częstotliwości
Przetworniki Wysokich Częstotliwości są bardzo małymi, aluminiowymi, cylindrycznymi przedmiotami, z wklęsłością w kształcie stożka w ich górnej części. Wymiary przetwornika to jedynie 8 mm średnicy i 8 mm wysokości. Użycie niewielkiej ilości substancji mocującej takiej, jak np. Blu Tack, pozwala przytwierdzić przetwornik do ścian, przewodów etc. Urządzenia te są pasywne i nie wymagają dopływu energii. Przetworniki HFT są sprzedawane w kompletach pięciu sztuk (za 299 dol.) lub pojedynczo, w cenie 75 dol. Synergistic Research odważnie twierdzi, że HFT poprawia wszystkie aspekty brzmienia systemu.
Peter Hansen, wiceprezes marketingu w Synergistic Research, przyjechał do mojego domu, żeby zaprezentować działanie przetworników. Zaczął od umieszczenia dwóch HFT na tylnej ścianie odsłuchowej w każdym z jej rogów oraz jednego na środku ściany. Byłem naprawdę zaskoczony tym, co usłyszałem po zamieszczeniu tych maleńkich obiektów na mojej ścianie.
Scena dźwiękowa stała się większa nie tylko na szerokość i głębokość, ale także w swojej wysokości. Bas wydawał się być nieco lepiej kontrolowany i pojawiła się większa klarowność głosu wokalistów oraz brzmienia instrumentów. Ten efekt został uzyskany tylko przy pięciu przetwornikach HFT. Peter umieścił następnie pięć kolejnych przetworników na każdej z moich kolumn głośnikowych Wilson Sasha.
Pięć następnych zostało umieszczone po każdej stronie subwoofera Wilson Watch Dog II. Rezultaty dźwiękowe, jakie wcześniej opisałem, zostały powiększone, z dodatkiem zmniejszenia poziomu szumów bazowych. Kolejny przetwornik został wtedy umieszczony na każdej ze ścian bocznych, na niższych częściach przedniej i tylnej ściany i dodatkowo na środku ściany tylnej. Przejrzystość średniego zakresu, definicja najwyższych składowych, scena dźwiękowa, definicja basu oraz odbierany poziom szumu bazowego – wszystkie te elementy uległy dalszej poprawie.
Peter następnie zasugerował, abyśmy spróbowali umieścić przetworniki na przewodach cyfrowych. Przytwierdziliśmy więc po jednym HFT na każdym z moich Synergistic Research Active SE Thunderbolt i na przewodzie Apple Thunderbolt. Niech mnie diabli, jeśli nie usłyszałem dalszej poprawy w dźwięku mojego systemu. Efekt dźwiękowy, jaki zapewniają przetworniki HFT, w żaden sposób nie wyolbrzymia sceny, ani nie rozjaśnia brzmienia.
Kiedy ich słuchacie, wszystko po prostu brzmi czyściej i bardziej naturalnie. Ale dopiero zaczęliśmy: teraz do gry wchodzi Equalizer Częstotliwościowy.
Equalizer Częstotliwościowy
Equalizer Częstotliwościowy jest czarnym, prostokątnym obiektem, z dwiema płytkami aluminium, które stanowią górę i spód urządzenia. Urządzenie mierzy 18,4 cm wysokości i 10,5 cm szerokości i głębokości. Z tyłu zamieszczono wyłącznik on-off, wraz z dwoma gniazdami – jedno dla wtyku uziemienia, drugie dla wtyku zasilacza, który sam w sobie waży całkiem sporo.
Błękitna dioda LED, którą umieszczono również na tylnej ściance, świeci się kiedy urządzenie jest włączone. Według Synergistic Research, equalizer FEQ działa jak podstawa wytłumiająca Tranquility Base dla całego pokoju, polepszając dźwięk całości systemu odsłuchowego. Technologia „ground plane”, którą zastosowano w produktach Tranquility Base i PowerCell, została wykorzystana również w equalizerze FEQ. Tak samo, jak przy przetwornikach HFT, jednoczesne wykorzystanie equalizera FEQ zapewnia podobną poprawę brzmienia systemu, ale jeszcze bardziej szokującą i wyraźną, niż przy użyciu samych przetworników.
Holograficzny Dźwięk w Moim Pokoju Odsłuchowym
Efekt dźwiękowy jaki powstaje kiedy equalizer jest włączony, wydaje się być całkiem oczywisty – szczególnie, kiedy równocześnie używamy przetworników HFT. Scena stała się jeszcze bardziej precyzyjna pod względem informacji zamieszczonych z przodu i z tyłu, przy jednocześnie doskonałej reprodukcji przestrzeni akustycznej i powietrza w nagraniu.
Wysokość sceny jeszcze się powiększyła, a brzmienie stało się konsekwentnie bardziej naturalne, przy zmniejszeniu ograniczeń prezentacji muzyki. Najlepiej będzie opisać to zjawisko za pomocą stwierdzenia, że scena wydawała się być holograficzna w swojej prezentacji. Equalizer FEQ najwyraźniej usuwa ciemny welon z muzyki, zapewniając znakomite odwzorowanie wysokich tonów oraz transjentów.
Głosy wokalistów, a także instrumenty, stały się bardziej żywotne i lepiej słyszalne przy włączonym FEQ. Bas był znacznie lepiej definiowany i miał więcej ataku. Efekty equalizera nie były wcale subtelne. Włączając i wyłączając urządzenie, mogłem łatwo usłyszeć jego dźwiękowy wkład w brzmienie mojego systemu. Cisza tła została pogłębiona, tak jak przy użyciu przetworników HFT z tym, że efekt był jeszcze bardziej widoczny.
Umieściłem następnie jeden z przetworników na połączeniu USB z komputerem. Bez wykorzystania equalizera FEQ nie zauważyłem większej różnicy, używając przewodu Synergistic Research Active SE USB, czy Light Harmonic LightSpeed. Jednak przy włączonym FEQ, wykorzystanie przetwornika z przewodem USB zapewniło subtelną, jednak zauważalną poprawę dźwięku.
Redukcja Ziarnistości
Kolejną dodatkową korzyścią jednoczesnego zastosowania HFT i FEQ jest redukcja dźwiękowego zmętnienia, czy ziarnistości w muzycznej prezentacji. Jedną z płyt, której słuchanie sprawia mi wielką przyjemność, jest nagranie Blue Coast Records, w natywnym DSD, płyty Jenn’y Mammin’y, Special Event 30. Zawsze lubiłem tę płytę, jednak zauważałem obecną w nagraniu subtelną twardość dźwięku. Z urządzeniami HFT i FEQ ta twardość, czy ziarnistość, została usunięta. Odsłuch stał się bardziej zrelaksowany i przyjemny.
Podobne obserwacje poczyniłem przy Exotic Dances from the Opera, wykonywanych przez Minnesota Orchestra pod batutą Eiji Oue (Reference Recordings HRx 24/176.4). Nagranie to charakteryzuje się imponującą sceną dźwiękową i wybuchowymi właściwościami dynamiki, jednak zawsze odczuwałem w nim pewną twardość i suchość brzmienia. Urządzenia HFT i FEQ usunęły te niedogodności brzmieniowe z mojego systemu i zastąpiły je pogłębionymi dźwiękowymi teksturami, a także specyficznym zogniskowaniem obrazów.
Cecilia Bartoli oraz I Barochisti, z towarzyszeniem chóru R Si Lugano, wykonujący Stabat Mater Steffaniego (HDtracks 24/96), wynieśli wielką korzyść z zastosowania FEQ w moim systemie. Głos Bartoliego był nie tylko lepiej nakreślony i skupiony, ale jednocześnie akustyka sali w której wykonano nagranie, była znacznie lepiej słyszalna, a scena dźwiękowa zwiększyła swoją szerokość, wysokość, a także głębokość. Wyjątkowo bogata tekstura instrumentów starodawnych I Barochisti, wraz z głosem Bartoliego, zostały pięknie zaprezentowane przy użyciu equalizera FEQ i przetworników HFT. Głosy chóru i dźwięki instrumentów zdawały się zapadać w zastygłej, niejako nieprzejrzystej przestrzeni, kiedy FEQ został wyłączony. Złożone nagrania instrumentów z wokalistą i chórem, takie jak to, w prosty sposób ukazały możliwości equalizera i przetworników.
Posłuchałem także pierwszego utworu z płyty R.E.M., New Adventures in Hi-Fi 48/24 (Skopiowane z DVD-A). Ten kawałek ma mocną linię basu i byłem ciekaw, jak zabrzmi on przy wykorzystaniu nowych urządzeń. Bas okazał się dobrze zdefiniowany, silny i brzmiał bardzo dynamicznie. Wyłączenie equalizera spowodowało zmiękczenie linii basu i pogorszenie jego definicji, a także załamanie sceny dźwiękowej. Uderzenie basu straciło na mocy.
PowerCell i Tranquility Base
Osobom, które posiadają najnowsze kondycjonery PowerCell i (lub) podstawy Tranquility Base mogę podpowiedzieć, że te urządzenia dadzą przedsmak tego, co HFT i FEQ mogą uczynić dla muzyki. Technologia „ground plane” zastosowana w nowych PowerCell i Tranquility Base została również zaimplementowana w aktywnym Equalizerze Częstotliwościowym. Ted powiedział mi, że efekty zastosowania HFT i FEQ są jeszcze bardziej widoczne, kiedy wszystkich urządzeń używa się jednocześnie, chociaż nie trzeba mieć w domu PowerCell czy Tranquility Base, aby cieszyć się z korzyści tych pierwszych. Dźwięk equalizera FEQ można jeszcze nieco poprawić, umieszczając trzy podkładki Synergistic Research MIG pod podstawą urządzenia. MIGi powinny zostać umieszczone wypukłą stroną do góry, aby uzyskać najlepsze efekty.
Kolejnym eksperymentem, jaki chciałem wykonać było sprawdzenie, czy dźwięk FEQ można było poprawić, włączając wtyczkę zasilacza do kondycjonera zasilania PowerCell 6SE. W moim zestawieniu, kondycjoner PowerCell 6 SE jest podłączony do kolejnego kondycjonera, PowerCell 10 SE MK III, w celu uzyskania przedłużenia. FEQ brzmiał zdecydowanie lepiej podpięty do kondycjonera PowerCell 6 SE. Brzmienie było „większe” i bardziej otwarte, przy jednoczesnej rozjaśnionej i szybszej teksturze dźwięku. Zauważyłem także nieco większe wypełnienie środka zakresu. Niemniej, dźwięk FEQ podłączonego bezpośrednio do gniazdka sieciowego był i tak znakomity. Nie martwiłbym się brakiem kondycjonera PowerCell, jeśli takowego nie posiadacie. Po prostu z mojego doświadczenia z tymi produktami wynika, że efekty PowerCell i Tranquility Base mają tendencję się sumować.
Testy na Ślepo
Byłem niezmiernie ciekaw, czy nie-audiofile będą w stanie zgodnie usłyszeć, kiedy equalizer FEQ jest włączony. Wykorzystałem pomoc mojej żony i sąsiada – obojga nie będących audiofilami i nie spodziewających się, jakie powinno być brzmienie systemu. Ponieważ światełko zasilania jest z tyłu urządzenia, nie wiedzieli, kiedy jest ono włączone. Sam też nie mówiłem im, kiedy włączam i wyłączam equalizer. Po prostu chciałem zaobserwować ich reakcje. Moje podmioty testowe również nie słuchały jednocześnie, ani nie pomagały sobie nawzajem. W każdym z przypadków, moja żona i sąsiad nie mieli żadnych kłopotów ze stwierdzeniem, kiedy FEQ był włączony. Oboje stwierdzili, że dźwięk był większy i czystszy. Moja żona za każdym razem, kiedy włączałem i wyłączałem urządzenie, wykrzykiwała: „większy!” – „mniejszy!”.
Więcej, Niż Tylko Ulepszenie
Na przestrzeni wielu lat wypróbowałem, jak również byłem posiadaczem niezliczonej ilości produktów, które miały polepszyć dźwięk systemu audio. Nigdy jednak nie słyszałem niczego tak efektywnego w wyniesieniu brzmienia systemu high-end na wyższy poziom, jak kombinacja Przetwornika Wysokich Częstotliwości i Equalizera Częstotliwościowego firmy Synergistic Research. Scena dźwiękowa, poziom szumów, detale basu i dynamika, środek pasma i klarowność wysokich tonów – wszystkie te elementy poprawiają się przy wykorzystaniu tych urządzeń. Według mnie, zarówno przetworniki, jak i equalizer powinny być stosowane w zestawie, jako że razem oferują znacznie więcej korzyści, niż użytkowane osobno
Zdaję sobie sprawę, że niektórzy będą się zastanawiać nad technicznym wytłumaczeniem, w jaki sposób HFT i FEQ osiągają tak zdumiewające efekty dźwiękowe. Nie posiadam, niestety takich informacji i nie zostały mi one przedstawione. Wiem tylko, że HFT i FEQ działają w moim systemie zgodnie z zapewnieniami Synergistic Research. Nie mamy tu więc do czynienia z pustym marketingiem. Jeśli liczy się moje zdanie, te produkty zdecydowanie spełniają założenia firmy i jej zapewnienia reklamowe.
Przetworniki Wysokich Częstotliwości i Equalizer staną się permanentną częścią mojego systemu audio. Pozbycie się tych komponentów po prostu nie mieści się w głowie, kiedy uzyskałem taką jakość poprawy brzmienia przy ich zastosowaniu.
Komponenty Oraz Oprogramowanie Użyte w Teście
MSB Technology Analog DAC z podstawą Analog Power Base, Wczesny 2011 MacBook Pro 2.3 GHz Quad Core i7, 16 GB RAM, Samsung 840 Pro SSD, Napęd Promise Pegasus Thunderbolt Drive 8TB, Napędy GRAID 8TB Thunderbolt. Audirvana Plus, Pure Music i JRiver Media/OSX Mtn Lion, JRiver, JPlay/Windows 8 Pro 64. Przewód Apple Thunderbolt Cable, Przewody Synergistic Research Thunderbolt Active SE, Synergistic Research USB Active SE oraz Light Harmonic LightSpeed USB. Podstawy Synergistic Research Tranquility Base i kondycjonery PowerCell 10 SE Mk III oraz PowerCell 6 Se.